De Europese Habitatrichtlijn (onderdeel van Natura 2000) bestaat deze maand 20 jaar. Op deze verjaardag moet Stichting De Noordzee concluderen dat Natura 2000 de Noordzee onvoldoende beschermt. De stichting komt met een nieuwe visie op de natuurbescherming van de Noordzee. Deze visie gaat uit van een bredere bescherming dan alleen Natura 2000.
De Habitatrichtlijn is ingevoerd om de natuur in Europa te behouden en verbeteren, door speciale gebieden en soorten extra bescherming te bieden. Natura 2000 is een eerste stap in de richting van bescherming van de Noordzee, maar het is niet genoeg. De richtlijn is vooral ontworpen voor natuurbescherming op land. Veel zeevogels, zeezoogdieren en vissen houden zich niet aan de denkbeeldige grenzen rondom de Natura 2000 gebieden. Bovendien beschermt de richtlijn maar een klein aantal mariene soorten.
Eind 2008 heeft de Nederlandse overheid vier gebieden (Vlakte van de Raan, Noordzeekustzone, Klaverbank en Doggersbank) aangemeld bij de EU als Habitatrichtlijngebieden. Hiervan zijn slechts twee gebieden, de Vlakte van de Raan en de Noordzeekustzone, aangewezen. Maar, concrete beschermingsmaatregelen zijn nog niet genomen. De overige twee gebieden zijn alleen op papier aangemeld. Daarnaast is er onder de Vogelrichtlijn, ook onderdeel van Natura 2000, nog een gebied aangemeld (Friese Front), waar nog geen beschermingsmaatregelen van kracht zijn.
Noordzee Natuurvisie
Stichting De Noordzee pleit voor een brede, integrale aanpak voor de bescherming van de Noordzee in het Noordzee Natuurplan. Voor het herstel van de Noordzeenatuur is een combinatie nodig van Natura 2000-gebieden én aanvullende beschermende maatregelen:
- Alle gebieden die in aanmerking komen voor Natura 2000, moeten ook daadwerkelijk beschermd worden. Daarnaast moeten deze gebieden de extra bescherming krijgen van het speciaal voor de zee opgestelde OSPAR-verdrag*.
- Bescherm ook de gebieden die voor OSPAR-bescherming in aanmerking komen, ook al voldoen ze niet aan de Natura 2000 criteria. Hierbij gaat het om de Centrale Oestergronden en het Noordkrompgebied.
- Stel bufferzones in rond de beschermde gebieden, zodat beschermingsmaatregelen ook goed gehandhaafd kunnen worden. Bijvoorbeeld maatregelen die de visserij beperken.
- Bescherm dieren die de zee ook buiten de beschermde gebieden gebruiken met speciale soortbeschermingsplannen. Voor de bruinvis is er inmiddels zon plan, andere mobiele dieren als de witsnuitdolfijn en Noordse stormvogel moeten ook volgens zo’n plan beschermd worden.
- Veel scheepswrakken op de Noordzee zijn hotspots van biodiversiteit. Bescherm die wrakken. Zorg dat ze niet worden gesloopt door wrakduikers op zoek naar kostbare metalen of door intensieve visserij.
- De Noordzee wordt intensief gebruikt. Het reguleren van sommige gebruiksfuncties biedt kansen voor natuurbescherming. Bijvoorbeeld als gevolg van veiligheidszones bij windparken en olie- en gasplatforms, waar de Noordzeenatuur niet wordt verstoord.
Dit Noordzee Natuurplan biedt een nieuwe, integrale aanpak, waarmee de Nederlandse overheid de Noordzee daadwerkelijk kan beschermen. Hiermee kunnen ook toekomstige generaties de Noordzeenatuur blijven ervaren. Wij roepen de overheid dan ook op de mooie woorden eindelijk om te zetten in praktische daden, aldus Thomas Rammelt van Stichting De Noordzee.
Het Noordzee Natuurplan van Stichting De Noordzee wordt ondersteund door het Wereld Natuur Fonds, Greenpeace, Vogelbescherming Nederland en Natuurmonumenten.
Lees hier het Noordzee Natuurplan van Stichting De Noordzee.
* Het doel van het OSPAR-verdrag is bescherming van de zeenatuur in de Noord-Oostelijke Atlantische Oceaan, waaronder de Noordzee, door middel van internationale samenwerking.