1. De Noordzee wordt schoner
Begin dit jaar publiceerde Stichting De Noordzee de nieuwste cijfers naar aanleiding van twintig jaar strandafvalonderzoek. Daaruit blijkt dat de hoeveelheid afval op de Nederlandse Noordzeestranden significant daalt. Er ligt nu 27% minder afval op het strand dan tien jaar geleden. Goed nieuws, dat biedt hoop!
Er is steeds meer aandacht voor plastic in zee, waardoor het draagvlak voor de aanpak ervan groeit. Er is lokaal, nationaal en internationaal beleid ingevoerd dat goed werkt, zoals gemeentes die ballonoplatingen verbieden, een nationaal verbod op gratis plastic tasjes en internationale wetgeving voor het lozen van afval op zee.
De dalende trend is bovendien te danken aan talloze burgers, maatschappelijke organisaties, bedrijven, kennisinstellingen, politici – iedereen die zich bezighoudt met het opruimen en in kaart brengen van zwerfafval, met beleidsoplossingen, bewustwording en activatie.
Het is heel simpel: aanpak bij de bron werkt. Dus laten we alles op alles zetten om de dalende trend voort te zetten en een einde te maken aan afval in de Noordzee!
Download hier het rapport ‘Goed op weg naar een schone Noordzee’
2. Het Noordzeeakkoord is in volle werking
Nog een cruciale mijlpaal dit jaar: het Noordzeeakkoord werd met brede steun aangenomen door de Tweede Kamer. In dit bijzondere akkoord hebben de energiesector, de natuur- en milieuorganisaties, de zeehavens en een deel van de visserijsector gezamenlijke afspraken gemaakt over hoe de uitdagingen op de Noordzee worden aangepakt. Het Noordzeeakkoord laat zien dat we met de kracht van samenwerking kunnen bijdragen aan een gezonde Noordzee.
Stichting De Noordzee heeft de afgelopen jaren hard gewerkt om het Noordzeeakkoord tot stand te brengen. Er is maar één Noordzee, en daarom is het noodzakelijk om sámen de drukte in goede banen te leiden. Dat doen we in het Noordzeeakkoord. Zo brengen we de natuurtransitie, de energietransitie en de voedseltransitie verder, en zorgen we op de Noordzee voor een balans tussen menselijk gebruik en natuur.
“Juist omdat wij in het Noordzeeoverleg naar elkaar luisteren en begrip hebben voor elkaars belangen, kunnen wij gemeenschappelijke oplossingen vinden en kansen verzilveren.”
Sybilla Dekker, voorzitter Noordzeeoverleg
Een voorbeeld van het Noordzeeakkoord in actie is het MONS-programma. Dit staat voor Monitoring-Onderzoek-Natuurversterking-Soortenbescherming. Alleen met goede informatie en kennis kunnen we werken aan een gezonde Noordzee. Daarom is er de komende tien jaar 55 miljoen euro beschikbaar gesteld waarmee er onderzoek wordt gedaan naar de effecten van menselijk gebruik op het ecosysteem van de Noordzee. Zo is er veel aandacht voor zeezoogdieren, vissen en vogels, en wordt het herstel van natuur onderzocht. Dit levert waardevolle informatie op die we goed kunnen gebruiken.
3. 80% van de gemeenten heeft beleid tegen ballonoplatingen
Sinds 2018 monitort Stichting De Noordzee het aantal gemeenten met beleid tegen het oplaten van ballonnen. In 2018 had slechts 5% van de gemeenten een verbod op ballonoplatingen.
Afgelopen juni konden we bekendmaken dat 56% van de gemeenten zo’n verbod had ingevoerd. Daarbovenop hanteert inmiddels 24% van de gemeenten een ontmoedigingsbeleid. Dit betekent dat een ruime meerderheid van 80% van de gemeenten in actie komt tegen ballonnenvervuiling in zee: 282 van de 352 gemeenten.
Dit is een van de beleidsontwikkelingen die eraan bij hebben gedragen dat de Noordzee schoner wordt – en hier kunnen we dus van leren. Dank aan alle gemeenten, politieke partijen en burgers die deze ontwikkeling hebben aangejaagd!
4. 30.000 parasietvrije oesterbroedjes uitgezet
We willen ook graag een van de mooie successen van De Rijke Noordzee delen. Platte oesters komen in de Noordzee nauwelijks meer voor. En dat is zonde, want deze soort is dé basis van een gezond ecosysteem. Daarom is De Rijke Noordzee begonnen met het kweken van deze oesters en begin dit jaar was het zover: 30.000 jonge oesters, het zogenaamde oesterbroed, werden uitgezet in de Zeeuwse Voordelta.
Het kweken van platte oesters is ontzettend lastig, dus het is geweldig dat het is gelukt om de oesters uit te zetten. Zo komt de terugkeer van oesterbanken in de Noordzee weer een stap dichterbij.
De Rijke Noordzee, een initiatief van Stichting De Noordzee en Natuur & Milieu, doet onderzoek naar natuurontwikkeling in windparken op zee. Windparken krijgen zo een dubbele functie: energie leveren én natuurversterking.
5. Een recordaantal deelnemers voor de Boskalis Beach Cleanup Tour
In 2020 ging de Boskalis Beach Cleanup Tour door COVID-19 niet door, dus wat waren we blij dat de Tour afgelopen zomer in aangepaste vorm wel weer door kon gaan. Van 1 tot en met 15 augustus ruimden we met een recordaantal van 2.873 vrijwilligers in 30 etappes langs de hele Noordzeekust het strand op. Trouwe én nieuwe vrijwilligers bevrijdden het strand van 4.641 kilo afval.
We richtten dit jaar de schijnwerpers op vervuiling door sigarettenpeuken, want de filter van een sigaret bestaat grotendeels uit plastic en is schadelijk voor de natuur. In totaal zijn er in 15 dagen 57.772 sigarettenpeuken opgeraapt.
Opvallend was ook dat er op verschillende stranden verpakkingen werden gevonden van wel dertig of veertig jaar oud. De merken en houdbaarheidsdata laten zien dat deze uit de jaren 70, 80 of 90 afkomstig zijn. Er zijn onder meer een Duitse margarineverpakking uit 1980, een Griekse gistverpakking uit 1992, Nederlandse chipsverpakkingen uit 1990 en 1994 en een margarineverpakking uit de jaren 70 gevonden. Deze vondsten maken maar weer duidelijk dat plastic niet vergaat en dat plastic in de natuur een hardnekkig én internationaal probleem is.
Een jaar vol interessante artikelen
Dit jaar publiceerde Stichting De Noordzee ook veel interessante artikelen. Van de effecten van klimaatverandering tot visserijcontrole: onze collega’s hebben voor veel leesvoer gezorgd. Hieronder zie je een overzicht van onze beste artikelen!
