De voorlopige quota worden vervangen
Door de uitblijvende overeenkomst met het VK tot dusver, sprak de EU voorlopige quota af voor de eerste helft van 2021. Dit was belangrijk om de visserij door te kunnen laten vissen op soorten als tong, tarbot en zeebaars. Voor de visserijen die seizoensgebonden zijn, zoals die op blauwe wijting, werd al 100% van het quotum vastgesteld, omdat deze visserijen in het voorjaar plaatsvinden. De quota die nu zijn afgesproken met het VK zullen de voorlopige quota vanaf juli vervangen. Onderzoek* wijst uit dat quota op bestanden die zijn gedeeld met landen buiten de EU over het algemeen minder duurzaam zijn dan quota van soorten die volledig in Europees beheer zijn. Een analyse van de cijfers zal moeten uitwijzen of de nieuwe situatie met het Verenigd Koninkrijk dit bevestigt.
*Volgens data van de Europese Commissie en de New Economics Foundation: G. Carpenter and R. Kleinjans. “Landing the Blame: Overfishing in the Northeast Atlantic 2020” (New Economics Foundation, 2020), https://neweconomics.org/2020/03/landing-the-blame-overfishing-in-the-northeast-atlantic-2020.
Verenigd Koninkrijk als onafhankelijke kuststaat
De Europese Commissie is verantwoordelijk voor het overeind houden van de duurzaamheidsbepalingen uit het Europese Gemeenschappelijk Visserijbeleid. Maar met het VK als nieuwe onafhankelijk kuststaat, zijn de internationale betrekkingen rondom de Noordzee duidelijk veranderd.
De onderhandelingen maakten snel duidelijk dat er een aantal wezenlijke verschillen in visie zijn tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Met name technische aspecten, de zogenaamde speciale condities en voetnoten waren een heet hangijzer. Pragmatische oplossingen en compromissen bleken nodig om tot een overeenkomst te komen. Zo weten we nu bijvoorbeeld al dat er voor een aantal bestanden een verhoogde quotaflexibiliteit tussen gebieden is ingesteld en dat het wetenschappelijk advies voor meerdere soorten niet is gevolgd.
Linda Planthof, projectleider Duurzaam Voedsel
Kansen voor de Noordzee
De nieuwe situatie met het VK biedt echter ook kansen voor verbetering. Zo besloot het Verenigd Koninkrijk om een vorm van beheer in te voeren voor ongequoteerde soorten. Ook stonden zij op hun strepen voor quota met extra voorzorg voor de industriële visserij en voor een aantal visserijen met hoge bijvangst van kwetsbare soorten, zoals kabeljauw. Er heersen op dit moment nog veel vragen over de effectiviteit en de gevolgen van de afspraken die zijn gemaakt. Stichting De Noordzee blijft het proces dan ook nauw volgen.
Dat er nu een overeenkomst ligt is goed nieuws. Duidelijke afspraken voorkomen het instellen van eenzijdige maatregelen door de EU en het VK, wat een risico is voor de duurzaamheid. Het proces van consultaties en onderhandelingen voor de quota in 2022 zal al snel weer beginnen. Voor de gezondheid van de Noordzee is het belangrijk dat het volgen van de wetenschappelijk adviezen hierbij vooropstaat en dat de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk samen kunnen komen tot een volledig duurzaam beheerde visserij zonder compromissen die schadelijk zijn voor de natuur.