Persbericht – De rivieroevers van Nederland zijn erg vervuild met plastic afval. Dat blijkt uit onderzoek van Schone Rivieren, een initiatief van IVN Natuureducatie, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee. Samen met vrijwilligers deden zij op ruim 200 plekken langs de Maas en Waal onderzoek naar het soort afval op de rivieroevers. In totaal werden er bijna 77.000 stukken afval gevonden. Daarvan is 84% plastic. Op 43% van de onderzochte plekken zijn bovendien zogenoemde nurdles aangetroffen: plastic korrels die klein zijn, maar een van de grootste bronnen van vervuiling en riskant voor dieren. Ook sigarettenfilters, piepschuim en wattenstaafjes staan in de top 15.
Rijkswaterstaat kondigt samenwerking aan met Schone Rivieren
De resultaten van het rivierafvalonderzoek zijn donderdagmiddag gepresenteerd aan gedeputeerden van de provincies Gelderland, Noord-Brabant en Limburg en wethouders van gemeenten langs de rivieren. Ook Rijkswaterstaat was aanwezig en kondigde een samenwerking aan: ‘Dit is het moment om de initiatieven die er zijn te verbinden aan de beleidsvorming op plastic zwerfafval in rivieren. Want wat niet in de rivier komt, komt ook niet in zee’, aldus Wilma Middel, adviseur bij Rijkswaterstaat voor de aanpak van zwerfafval in rivieren. Zij heeft opdracht gekregen van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om beleid te ontwikkelen voor de aanpak daarvan. Middel: “Rijkswaterstaat kijkt uit naar de samenwerking met Schone Rivieren om de rivieren schoon te maken en te houden”. Na de presentatie in Wamel hebben de bestuurders, beleidsmakers en onderzoekers nog gezamenlijk een rivieroever langs de Waal opgeruimd en geanalyseerd.
Onderzoek naar plastic afval in rivieren
Het rivierafvalonderzoek is onderdeel van Schone Rivieren. Een project dat als doel heeft de Nederlandse rivierdelta in 2030 plasticvrij te krijgen. Er worden opruimacties georganiseerd en er wordt onderzoek gedaan met ‘citizen science’. Honderden vrijwilligers zijn opgeleid tot onderzoekers. Zij monitoren twee keer per jaar hun eigen stuk rivieroever langs de Maas en Waal. Aan dit onderzoek deden 221 vrijwilligers mee.
Flessen, wattenstaafjes, maandverband en kleerhangers
In de top 15 van meest gevonden soorten afval staan plastic wegwerpverpakkingen zoals flessen, doppen en wikkels en veel verpakkingsmateriaal voor bijvoorbeeld snoep en chips. Opvallend is dat er veel sanitair afval op de oevers ligt, zoals plastic wattenstaafjes, maandverband en sanitaire doekjes. Vermoedelijk stroomt dit via het riool in de rivier na hevige regenval of nadat bij de waterzuivering niet al het afval eruit is gefilterd. Daarnaast vindt moedwillige dumping plaats van grof afval. Spullen zoals een kapstok, kleerhangers, stofzuigeronderdelen en gehele BBQ’s illustreren dat. Ook is afval aangetroffen dat vermoedelijk afkomstig is van binnenvaartschepen, zoals jerrycans, verfblikken en lege verpakkingen van smeermiddelen.
Opruimen én bronaanpak
Elk jaar raken miljoenen zeezoogdieren en vogels verstrikt in plastic. De dieren zien het plastic aan voor voedsel en kunnen zo sterven met een buik vol afval. Schone Rivieren wil niet alleen het plastic opruimen, maar het afvalprobleem bij de bron aanpakken. Het rivierafvalonderzoek geeft inzicht in de verschillende soorten afval, de meest voorkomende stukken afval en de meest vervuilde hotspots. Zo kunnen IVN Natuureducatie, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee bedrijven aanspreken op hun verantwoordelijkheid, gesprekken voeren met beleidsmakers en het bewustzijn onder consumenten vergroten. De komende jaren wordt het Schone Rivieren-project en het rivierafvalonderzoek uitgebreid naar alle rivieren in Nederland.
Bekijk de volledige factsheet met de resultaten van 2018 hier.