Wat was de kernboodschap van je presentatie tijdens de expertmeeting?
Offshore windparken kunnen zowel een positief als een negatief effect hebben op het mariene ecosysteem, afhankelijk van de locatie, de schaal, en de soorten die in beschouwing worden genomen. Zo hebben soortenrijke grindbanken een hoge biodiversiteit. In België werd bij het inplannen van de nieuwe offshore windzone eerst gekeken naar locaties met zo min mogelijk economisch conflict en vervolgens naar natuurwaarden. Wat mij betreft zou dat omgedraaid moeten worden, zodat turbines op zandbanken geplaatst worden en, Natura 2000 gebieden en specifiek grindbedden worden vermeden. Het is goed om te horen dat Nederland niet bouwt in Natura 2000 gebieden.
Welke positieve en negatieve effecten hebben windparken onder water?
Positief is dat in vele landen de visserij wordt uitgesloten, waardoor bepaalde soorten voedsel en schuilplaats vinden. Dit maakt ook het creëren van een rif-effect mogelijk, wat gunstig is voor het mariene leven. Negatief is dat tijdens de bouw zeezoogdieren kunnen worden gestoord, maar dit kan worden gemitigeerd bijvoorbeeld met bubbelgordijnen om de geluidsdruk tijdens de constructie te verminderen. Zeevogels kunnen afhankelijk van de soort positief of negatief worden beïnvloed door de aanwezigheid van turbines.
Hoe kunnen natuurwaarden beter worden geïntegreerd in beleid?
Er is een sterk bewustzijn van de waarde van natuur bij zowel de bevolking als in de politiek, maar er is niet altijd draagvlak om natuurwaarden op de eerste plaats te zetten. Mariene wetenschappers moeten de waarde van de oceanen beter communiceren aan het publiek. Het nieuwe mariene plan voor het Belgische deel van de Noordzee houdt rekening met deze waarden, maar het blijft een uitdaging om bijvoorbeeld bodemvisserij-exclusie zones te realiseren.
Wie speelt volgens jou de belangrijkste rol tussen wetenschap en beleid?
Er is vaak een persoon nodig die een brug slaat tussen wetenschap en beleid.
Welke nieuwe inzichten neem je vooral mee uit de expert meeting voor je eigen werk?
Wetenschappelijk gezien neem ik mee dat we moeten kijken naar de effecten van offshore wind op het functioneren van het ecosysteem, zoals de primaire productie en het voedselweb. Op beleidsvlak moeten we sneller wetenschappelijke inzichten toepassen, zonder te wachten tot we alles weten. Offshore hernieuwbare energie is essentieel voor de klimaattransitie, maar de introductie van de windparken moet goed gepland worden. Daarnaast moeten we ook in de eerste plaats onze eigen uitstoot verminderen en andere technologieën verder uitrollen, zoals PV installaties en geothermie. Windparken op zee moeten tijdelijk zijn en uiteindelijk weer worden verwijderd als andere technologieën beschikbaar zijn.
Wat zijn volgens jou de belangrijkste vervolgstappen t.a.v. inzicht in ecosysteem effecten en beleid?
We moeten ons focussen op het begrijpen van de effecten van offshore windparken op het functioneren van het mariene ecosysteem, zowel plaatselijk als op regionale schaal. Monitoring over verschillende Noordzeelanden heen is cruciaal om een regionaal begrip van de impact mogelijk te maken. Beleid moet grensoverschrijdend zijn, omdat de impact dat ook is. We moeten ervoor zorgen dat als we nieuwe impact creëren, we andere impact verminderen. Dit gebeurt nog te weinig.
