Door menselijk gebruik is het Noordzee ecosysteem veranderd. Een voorbeeld is dat de primaire productie in het kustgebied na 1950 eerst is toegenomen en na 1990 weer is afgenomen. In een recent artikel op de website van NWO wordt beschreven hoe het toenemend gebruik van meststoffen en wasmiddelen de verhouding tussen stikstof en fosfaat voor de kust heeft veranderd. Zeewater heeft meestal een stikstof-fosfaat verhouding niet hoger dan 20:1, maar nu is deze verhouding vlak voor de kust opgelopen tot 375:1. Bij deze verhouding groeien de meeste algen in de Noordzee slechter, waardoor de totale productie afneemt en ook de soortsamenstelling verandert.
Twee oplossingen
Er zijn twee oplossingen om een lagere stikstof-fosfaat verhouding te krijgen:
1. Betere maatregelen tegen de instroom van stikstof
2. Minder maatregelen tegen de instroom van fosfaat
Door sommige visserij biologen wordt de voorkeur gegeven aan optie 2. Stichting De Noordzee vindt dat deze optie niet de voorkeur heeft. Los van de stikstof-fosfaatverhouding zijn de concentraties van beide voedingstoffen sterk toegenomen. Het doel moet niet alleen zijn om de juiste verhouding tussen deze voedingstoffen te bereiken, maar ook om de concentraties te verlagen.
Concentraties fosfaat en stikstof verlagen
Wanneer er minder maatregelen komen tegen de instroom van fosfaat wordt er alleen gewerkt aan een betere verhouding tussen de voedingstoffen, niet aan hun hoge concentraties. Door maatregelen die de toevoer van stikstof én fosfaat aan banden leggen zullen de concentraties van stikstof én fosfaat omlaag gaan. Stikstof is afkomstig van meer bronnen. Fosfaat spoelt nog veel af uit landbouwgronden en speelt een dominante rol in de biologische kwaliteit van regionale wateren, zoals ook blijkt uit een recente publicatie van het Planbureau voor de Leefomgeving. Voor beide moet Nederland aan de bak.
Fosfaat voorraden raken op
In een groter kader speelt de wereldvoorraad aan fosfaat een rol. Deze is eindig. Fosfaat komt voornamelijk uit Marokko, Noord-Amerika en China. Deze voorraden raken de komende eeuw op en er zijn nog geen nieuwe winbare voorraden gevonden. We zullen daarom sowieso veel zuiniger met fosfaat moeten omgaan waardoor er minder fosfaat in de zee terecht zal komen. Als het om stikstof gaat zullen nog meer maatregelen tegen de input van stikstof in de Noordzee genomen moeten worden. Dit is de enige duurzame oplossing om een ecologisch betere verhouding tussen stikstof en fosfaat voor onze kust te bewerkstelligen.