Vandaag wordt in Londen een nieuw Europees keurmerk voor duurzame paling gelanceerd. Volgens Stichting De Noordzee voldoet dit keurmerk allerminst aan de eisen van een duurzame visserij. In Nederland wordt ook al zogenaamde duurzame paling verkocht, onder het nieuwe keurmerk DUPAN. De stichting voert samen met de andere leden van de Projectgroep Aalherstel actie om misleidende claims omtrent duurzame paling en de verkoop daarvan tegen te gaan.
Met het nieuwe keurmerk ‘The Sustainable Eel Standard’ wordt een product op de markt gebracht waarmee het eten van een bedreigde diersoort wordt gestimuleerd. Duurzame paling bestaat niet, want de palingstand is op zo’n laag niveau dat het dier zeer bedreigd is, vergelijkbaar met een panda of tijger. De paling staat onder ‘ernstig bedreigd’ op de Rode lijst van het IUCN.
“Het positief certificeren van een ernstig bedreigde diersoort en dus het stimuleren van de consumptie hiervan zal niet bijdragen aan het herstel van de paling,” aldus Margreet van Vilsteren van Stichting De Noordzee, mede namens de Projectgroep Aalherstel. Het keurmerk is niet in lijn met de eisen van een duurzame visserij, die in de Europese regelgeving aangeduid wordt als één waar “de kwaliteit, diversiteit en beschikbaarheid van visbestanden behouden moet worden en waar de vangstcapaciteit van vissers afgesteld moet worden aan deze beschikbaarheid, zodat bevissing door de visserijsector onbeperkt kan worden voortgezet.”
Het nieuwe keurmerk ‘The Sustainable Eel Standard’ wordt ondersteund door de ‘Sustainable Eel Group’, die duidelijk andere richtlijnen voor duurzaamheid hanteert dan de bovenstaande standaard definitie van duurzame visserij. Zij spreken van een duurzame visserij, wanneer de paling gevangen wordt in een EU land dat een Aalherstel Plan heeft opgesteld. De EU heeft dit plan aangenomen in een poging om de palingpopulatie weer op peil te brengen. Doel is dat 40% van de paling moet kunnen ontkomen aan menselijke invloeden zoals visserij. Maar het is zeer de vraag of de maatregelen die in dit politieke compromisplan zijn genomen voldoende zijn om de aal te laten herstellen. Het plan is een herstelplan en zegt dus nog niets over de duurzaamheid van de visserij.
Duurzame paling in Nederland
In Nederland is er onlangs ook een duurzaam paling keurmerk opgericht vanuit de palingsector onder de naam DUPAN. Deze stichting, die ook onderdeel is van de ‘Sustainable Eel Group’, claimt dat zij door middel van de verkoop en consumptie van paling kunnen bijdragen aan herstel van de vis. Met een deel van de opbrengst ondersteunen zij onder andere een glasaal uitzettingsprogramma.
Stichting De Noordzee is ook hier van mening dat vissen op een dermate bedreigde diersoort niet duurzaam kan zijn. Daarbij is er nog nooit wetenschappelijk bewezen dat deze uitzettingsprogramma’s effectief zijn. Volgens wetenschappers zou het uitzetten van glasaal in Nederland ook pas effectief zijn als er jaarlijks 40-64 ton wordt uitgezet. Dit staat niet in vergelijking met de 170 kilo glasaal die DUPAN gebruikt voor het uitzettingsprogramma.
Het volwassen palingbestand in Nederland is in vijftig jaar met 95% afgenomen. In Europa is het glasaalbestand (jonge paling) minder dan 1% van wat het was in de jaren tachtig. Door onder andere overbevissing en barrières is het palingbestand zowel in Nederland als in de rest van Europa de afgelopen jaren hard achteruitgegaan. Internationale wetenschappers verenigd in ICES hebben vanwege de kritieke status geadviseerd om de palingvisserij stil te leggen. Ook staat de paling op Lijst II van CITES, wat inhoud dat de internationale handel reeds verboden is. Het is dus overduidelijk dat de paling beschermd moet worden en niet geconsumeerd onder het kopje ‘duurzame consumptie paling’.
Projectgroep Aalherstel
De projectgroep Aalherstel, onder voorzitterschap van oud politicus Dr. J.C. Terlouw, is een initiatief van Sportvisserij Nederland, Stichting De Noordzee, het Wereld Natuur Fonds, Vereniging Natuurmonumenten en Greenpeace. De samenwerking is in 2009 van start gegaan en de projectgroep wil in de komende jaren activiteiten initiëren en stimuleren die bijdragen tot het herstel van de aal op een zo kort mogelijke termijn. Wetenschappers van VisAdvies, Vivion, NIOZ en IMARES als adviseurs aan de projectgroep verbonden.
Nieuw keurmerk voor ‘duurzame paling’ zorgt voor negatieve effecten op de palingstand
leestijd: < 1 minuut