Meer dan 400 jaar geleden probeerde de Hollandse zeeheld Willem Barentsz via de Noordoost Passage naar Indië te varen. Tevergeefs: zijn schip kwam vast in het ijs, de bemanning moest overwinteren op Nova Zembla en kon na veel ontberingen weer onverrichterzake in een sloep huiswaarts gaan. De Noordoostpassage bleek onneembaar. Tot september 2009.
Het Britse dagblad Independent bericht dat voor het eerst een commercieel vrachtschip de Noordoostpassage bedwingt. Momenteel varen twee schepen van de Stille Oceaan langs Rusland en Noorwegen naar de Noordzee. De oorzaak van dit succes: nog nooit was er zó weinig ijs in de Arctische zee.
Nergens gaat de opwarming van de aarde sneller dan in het Noordpoolgebied. Dat heeft te maken met een versnellingseffect: waar zee-ijs smelt ontstaat meer zee. Water neemt veel meer warmte op dan sneeuw en ijs, die het grootste deel van de zonnestralen weerkaatsen. Hierdoor warmt het gebied dus nog sneller op.
Als er meer schepen door het gebied gaan varen komt daar nog een effect bij: de uitstoot van schepen bevat relatief veel roet- of stofdeeltjes, die neerslaan op het ijs. Daardoor neemt de weerkaatsing van zonnestralen af en wordt meer warmte opgenomen.
Vanwege dit effect en de potentiële risicos van vervuiling door schepen hebben wij afgelopen zomer bij de IMO een voorstel ingediend voor een Mandatory Polar Code. Met strenge eisen voor scheepvaart in de Noordelijke ijszee. In maart wordt dit voorstel besproken bij de IMO vergadering.
Noordoostpassage bedwongen: Een dubieuze overwinning
leestijd: < 1 minuut