Noordzeehoofdstuk in Nationaal Waterplan: doordacht, maar eenzijdig

18 december werd het concept Nationaal Waterplan door het ministerie van Verkeer en Waterstaat gepubliceerd. Het hoofdstuk ‘Noordzee’ in het Waterplan is goed doordacht, maar heeft een eenzijdige blik. Het mist volgens Stichting De Noordzee één belangrijk principe: het is niet gebaseerd op wat het ecosysteem van de Noordzee aankan.
In het Waterplan zijn economische activiteiten, windopwekking voor duurzame energie en zandwinning voor kustverdediging, leidend geweest. Stichting De Noordzee onderschrijft het belang van deze activeiten: wij zijn voorstander van duurzame energie en we vinden de kustveiligheid zeer belangrijk. Ook kunnen wij ons vinden in de gekozen benadering van het selecteren van ‘voorkeursgebieden’ voor zand en wind.
Bij de ruimtelijke keuzen op zee had het ecosysteem echter voorop moeten staan. Al in 2006 heeft de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat aangegeven, dat voor het beleid op de Noordzee het ecosysteem voorop moet staan. Tot op heden is dat nog niet gelukt, ook niet in het huidige concept Nationaal Waterplan.
Opmerkelijk is dat erkend wordt dat windmolens mogelijk effecten kunnen hebben op het leven in zee en dat er onvoldoende over de effecten bekend is. Des te onbegrijpelijker vinden wij het dan ook, dat in de windgebieden bij Borssele en IJmuiden overlap is met gebieden met extra natuurwaarden, resp. de Zeeuwse Banken en de Bruine Bank.
Door het inpassen van verschillende ruimtelijke activiteiten wordt het nog drukker op zee. Het Nationaal Waterplan geeft geen antwoord op alle ruimtelijke vraagstukken, zoals de visserij. De visserij zit overal op de Noordzee en wordt door alle andere activiteiten (ruimtelijk) beïnvloed. In een windpark mag bijvoorbeeld niet meer worden gevist. Het Nationaal Waterplan biedt geen oplossing voor het potentieel conflict tussen visserij en natuur. Er wordt weliswaar ingezet op de verduurzaming van de visserij en herstel van de bodem, maar er wordt niet concreet gemaakt hoe dit gedaan zal worden. De nadruk wordt nu gelegd op verduurzaming van vistechnieken, terwijl een onderdeel van duurzame visserij in ieder geval ook het met rust laten van natuurgebieden behelst.
Om tot een gedragen ruimtelijk beleid voor de Noordzee te komen moet je dus wel iets meer met deze sector. Stichting De Noordzee is van mening dat het verstandig zou zijn, om ook voor visserij na te denken over een ‘zonering’, een ruimtelijke verdeling van verschillende vormen van visserij. Aan de ene kant zorg je, dat visserij een plek houdt in de Noordzee. Aan de andere kant kan je door visserij ruimtelijk te sturen er voor zorgen dat schadelijke effecten beperkt worden, maar ook dat verschillende visserijen elkaar niet in de weg zitten.