Onderzoek toont aan: Fauna op Noordzeewrakken is uniek - Stichting De Noordzee

Wrakken in de Noordzee zijn van groot belang voor de biodiversiteit in zee. Dat blijkt uit recent onderzoek van Bureau Waardenburg. Op een wrak zitten gemiddeld zo’n 250 verschillende diersoorten. Zeker 90% van deze soorten komen niet voor op omliggende zandbodems. Wrakken herbergen daarmee ongeveer de helft van de biodiversiteit van het Nederlands Continentaal Plat. Hierdoor zijn wrakken unieke gebieden in zee en is goede bescherming van groot belang, vinden de samenwerkende organisaties van Bescherm een wrak.
De wrakken op de bodem van de Noordzee zijn nog de weinige plekken waar tegenwoordig specifieke diersoorten die leven op harde ondergronden, ofwel hard substraat, te vinden zijn. Naar schatting bestond zo’n 100 jaar geleden één vijfde tot één derde van de bodem uit hard substraat. Dit waren uitgestrekte oestergronden, veenbanken, zwerfkeien en restanten van bomen. Door menselijke activiteiten, voornamelijk bodemberoerende visserij, is veel hiervan verdwenen. Ook natuurlijke processen zoals erosie kunnen hierin een rol gespeeld hebben.
Er is tot nog toe nog maar weinig onderzoek gedaan naar het ecologisch belang van wrakken in de Noordzee. Bureau Waardenburg concludeert uit diverse monitoringen, die de afgelopen 30 jaar op de Noordzee zijn gedaan, dat op wrakken in de Noordzee ongeveer evenveel diersoorten zitten als op de omringende zandbodem. Maar, de diersoorten die op wrakken zitten, zijn niet dezelfde als die op zandbodems leven. Zeker 90% van de fauna is uniek voor harde ondergronden. Wrakken bieden ook beschutting aan bijzondere soorten, zoals de zwaar overbeviste kabeljauw, of het door exoten bijna verdreven spookkreeftje. Daarnaast vervullen wrakken mogelijk ook een belangrijke kraamkamerfunctie.
Het grote belang van wrakken voor de biodiversiteit in de Noordzee betekent dat deze wrakken beter beschermd moeten worden, vinden de partijen die samenwerken binnen het project Bescherm een wrak. Wrakken staan onder druk door hobbymatige- en beroepsvisserij, waarbij regelmatig vistuig, zoals lood en vislijnen of netten, achterblijft op de wrakken, en door het slopen van wrakken voor waardevolle metalen, zoals koper en brons. De overheid heeft vanuit diverse wet- en regelgeving de verplichting om de biodiversiteit in zee te beschermen. Wettelijke bescherming van wrakken kan een concrete bijdrage leveren aan het nakomen van deze afspraken.
Bescherm een wrak is een initiatief van Stichting De Noordzee, Duik de Noordzee schoon, Vereniging Kust & Zee en Sportvisserij Nederland. Samen met alle gebruikers en liefhebbers van scheepswrakken in de Noordzee proberen wij scheepswrakken te beschermen en duurzaam te gebruiken. Meer informatie: www.beschermeenwrak.nl
Bescherm een wrak is op 4 en 5 februari aanwezig op de Duikvaker beurs op het flora en fauna plein. Hier zullen wij via de website de belangrijkste wrakken in de Noordzee presenteren.
Op 7 feb geven Joop Coolen van Stichting De Noordzee en Wouter Lengkeek van Bureau Waardenburg samen een sessie over ecologie en Kunstmatige habitats tijdens de jaarlijkse ecologieconferentie (zie http://www.nern.nl/node/14), waar wrakken natuurlijk aan bod komen.