Duurzame visserij - Stichting De Noordzee

Visserij is de belangrijkste drukfactor op de natuur. Overbevissing, beschadiging van de zeebodem, ongewenste bijvangst (waarvan een deel in zee wordt teruggegooid), het vangen van bedreigde soorten en vervuiling zijn nog steeds hardnekkige problemen in de visserij. 

Tegelijkertijd blijft visserij onmisbaar voor onze wereldwijde voedselvoorziening. Dat betekent dat we moeten veranderen. Alleen met een radicale omslag in beheer en consumptie kunnen we de balans herstellen, verspilling tegengaan en de ecologische voetafdruk van de sector drastisch verkleinen. 

Er is reden voor optimisme: de afgelopen decennia is gebleken dat de natuur zich kan herstellen als er duidelijke regels zijn, als vissers investeren in innovatieve technieken en als er wordt samengewerkt met natuurbeschermers. 

Daarom werkt Stichting De Noordzee samen met vissers aan de visserij van de toekomst. Want alleen door samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid kunnen we zorgen voor een gezonde, veerkrachtige Noordzee – nu en voor generaties na ons. 

De weg naar verandering

Verandering is hard nodig, maar hoe ziet de weg naar een toekomstbestendige, duurzame visserij eruit? In deze video vertellen schelpdierkweker Caroline, haringvisser Chiljon en onze eigen projectleider Merel over hun visie op de toekomst van de visserij. Hoewel ze over veel dingen van mening verschillen, zijn ze het over één ding eens: een schone en gezonde Noordzee is een voorwaarde voor visserij én een gezamenlijke verantwoordelijkheid.  

Hoe we de balans herstellen: onze visie op duurzame visserij

De toekomst van de Noordzee is een gedeelde verantwoordelijkheid en ligt in duurzaamheid, ecologische balans en maatschappelijke rechtvaardigheid. Stichting De Noordzee zet zich daarom in voor een visserij die de natuur respecteert, vissers een eerlijke toekomst biedt en bijdraagt aan een gezonde zee. 

Natuurvriendelijke visserij

  • Geen overbevissing meer 
  • In 2040 is 30% van de Noordzee effectief beschermd tegen bodemberoerende visserij, waarvan 15% strikt beschermd (geen grootschalige industriële en extractieve activiteiten waaronder visserij) 
  • Ecosysteemgericht visserijbeheer in plaats van ‘single stock’ beoordelingen 
  • Schone en selectieve visserij: minimale bijvangst, geen discards (overboord gegooide vis) 

In een natuurvriendelijke visserij wordt vis gevangen binnen de draagkracht van het ecosysteem. Zo blijft de rijkdom van de Noordzee behouden en wordt overbevissing definitief verleden tijd. Beschermde gebieden onder Natura 2000 en Kaderrichtlijn Mariene Strategie worden beschermd tegen bodemberoerende visserij, waarbij zware netten de zeebodem beschadigen. Met effectieve bescherming krijgt de bodemnatuur en daarmee de basis van het voedswelweb, de ruimte om te herstellen.  Strikt beschermde gebieden zorgen daarnaast voor rust en herstel voor zowel de bodem als de waterkolom. De vloot van de toekomst vist met innovatieve technieken die de bodem en natuur ontzien, minimale bijvangst opleveren en vrij zijn van schadelijke emissies. Daarnaast dragen nieuwe vormen van voedselproductie uit zee – zoals schelpdier- en zeewierteelt – bij aan biodiversiteit, schoner water en klimaatbestendigheid. Zo wordt visserij een hoeksteen van een duurzaam voedselsysteem, met als fundament: een gezonde Noordzee. 

Eerlijke visserij

  • Visrechten gebaseerd op ecologische en sociale criteria 
  • Stoppen met fossiele kortingen en schadelijke subsidies 
  • Zekerheid en steun voor vissers die vergroenen en bijdragen aan natuurherstel 
  • Opleiding, educatie en bewustwording voor vissers én consumenten 

Eerlijke visserij betekent dat rechten niet langer worden verdeeld op basis van historische claims, maar op basis van duurzaamheid en maatschappelijke meerwaarde. Dit geeft jonge en innovatieve ondernemers een kans. 

Vissers die investeren in natuurvriendelijke methoden krijgen ondersteuning en financiële zekerheid. Tegelijkertijd stoppen we met subsidies die de natuur schaden. Opleiding en educatie zorgen voor gedragsverandering, zowel aan boord als bij de consument. Zo groeit er een cultuur waarin vissers een eerlijk loon verdienen en actief bijdragen aan een gezonde zee. 

Verantwoordelijke visserij

  • Samenwerking tussen natuurorganisaties, vissers, wetenschap en beleidsmakers 
  • Effectieve controle en handhaving door de overheid 
  • Transparantie door camera’s aan boord 
  • De Noordzee als gebied van samenwerking in plaats van conflict 

De Noordzee is van ons allemaal en vraagt om gezamenlijke zorg. Daarom werken natuurorganisaties, vissers, wetenschappers en beleidsmakers samen aan kennisopbouw en natuurherstel. De overheid bewaakt samen met de sector de kwaliteit van de zee door duidelijke regels, controle en handhaving. 

Met camera’s aan boord wordt de visserij transparanter en eerlijker. Zo verandert de Noordzee van een plek van spanningen en conflicten in een gebied van gedeelde verantwoordelijkheid en gezamenlijke toekomst. 

Mosselen – Noordzee

Maak het verschil met je vork

Ook jij kan bijdragen aan verandering. Wat we eten, heeft direct invloed op de toekomst van onze Noordzee en het zeeleven. Stichting de Noordzee is een voorstander van de transitie naar een klimaat– en natuurvriendelijk dieet, waarin plantaardige eiwitten een grotere rol spelenAls je vis eet, kies dan voor verantwoord gevangen of gekweekte vis, schaal- of schelpdieren, met een lage impact op het ecosysteem. Schelpdieren uit Nederland, zoals mosselen en oesters en Noordzeeharing zijn een milieubewuste keuze om af en toe van te genieten. Check de VISwijzer voor advies per vissoort.  

Onze projecten

underwater-gannets-2023-11-27-05-15-39-utc

CIBBRiNA: samenwerken om de bijvangst van bedreigde diersoorten in Europese visserijen te minimaliseren

In het project CIBBRiNA werkt Stichting De Noordzee met vissers, autoriteiten, wetenschappers en andere stakeholders uit 13 Europese landen. Samen…

20220805_211601

Noordzeeoverleg: werkgroep Voedseltransitie

Het Noordzeeakoord is een pakket afspraken over hoe de Noordzee beter te beschermen, te gebruiken en in te richten. Het akkoord is tot stand gekomen…

Zonsondergang

Pelagic Advisory Council 

Pelagische vissen zijn veelal kleine, snel groeiende, relatief kortlevende vissoorten zoals haring en sardine. Ze spelen een belangrijke sleutelrol…

De feiten op een rijtje

Bij Stichting de Noordzee vinden we het belangrijk dat we werken op basis van wetenschappelijke kennis. Hieronder staan de belangrijkste onderzoeken en rapporten die onze visie op duurzame visserij ondersteunen:

Visserij als grote drukfactor op de Noordzeenatuur:

  • ICES, 2024. Greater North Sea ecoregion – Ecosystem overview. In Report of the ICES Advisory Committee, ICES Advice 2024, Section 7.1
  • OSPAR Commission, 2023. Quality Status Report 2023: Synthesis Report.

Overbevissing:

  • STECF, 2020. Stock status in NEA: Scientific, Technical and Economic Committee for Fisheries (STECF) Monitoring the performance of the Common Fisheries Policy (STECF-Adhoc-20-01)
  • FAO, 2025. of the state of world marine fishery resources, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Review June 2025 (FAO Fisheries and Aquaculture Technical Paper 721)

Voedselzekerheid:

  • Troell, M., Jonell, M., & Crona, B.,2019. Seafood Scoping Report: The Role of Seafood in Sustainable and Healthy Diets. The EAT-Lancet Commission report through a blue lens. Stockholm Resilience Centre / EAT.

Spillover effect:

  • Di Lorenzo, 2020. Assessing spillover from marine protected areas and its drivers: A meta-analytical approach. Fish and Fisheries
  • Costello, 2024. Evidence of economic benefits from marine protected areas. Scientia Marine Vol. 88 No. 1

Voetafdruk haring & mosselen:

  • LNV, 2024. Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, directoraat Natuur & VisserijVisie. Voedsel uit zee en grote wateren.

Projectleider