Op 3 juli 2021 is in Nederland de ‘SUP’-richtlijn in werking getreden. SUP staat voor Single-Use Plastic, plastic dat bedoeld is om maar één keer te gebruiken, oftewel wegwerpplastic. In de strijd tegen de plasticsoep heeft de Europese Commissie de SUP-richtlijn opgesteld. Zo kunnen we wegwerpplastic in zee tegengaan. Deze richtlijn richt zich op de tien plastic producten die het meest op de Europese stranden worden gevonden. Voor jou als consument betekent het dat je geen plastic wattenstaafjes meer kunt kopen, of dat je geen plastic roerstaafje bij je koffie krijgt. De wetgeving verandert ook een hoop voor producenten van plastic producten. Maar wat precies?
Sommige producenten krijgen vanaf januari 2023 door de Europese richtlijn te maken met ‘uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV)’. De overheid definieert productenverantwoordelijkheid als volgt: “dat producenten of importeurs (mede) verantwoordelijk zijn voor het afvalbeheer van de producten die door hen op de markt zijn (of worden) gebracht”. Beter bekend als de uitdrukking: de vervuiler betaalt.
De UPV gaat gelden voor:
– Tabaksproducten
– Drinkbekers
– Eenpersoonsvoedselverpakkingen
– Zakjes en wikkels
– Lichte draagtassen
– Vistuig
– Ballonnen
– Hygiëneproducten (zoals maandverbanden en tampons).
Door de UPV zijn producenten verplicht om:
1. Mee te betalen aan het inzamelen en opruimen van zwerfafval: de producenten worden gedwongen meer verantwoordelijkheid te nemen voor zwerfafval dat in het milieu terechtkomt. Voorbeelden van producentenverantwoordelijkheid zijn het betalen voor de opruimkosten en het faciliteren van de inzamelpunten (dat geldt bijvoorbeeld voor batterijen). Daarom is het belangrijk dat er data bekend is over de hoeveelheid zwerfafval in het milieu, en hoeveel er dus moet worden opgeruimd.
2. Bewustwording van consumenten te vergroten: producenten moeten de consumenten van hun producten bewust maken van het feit dat deze producten niet afbreken in het milieu en van de negatieve gevolgen van het onjuist weggooien van het afval van deze producten op het milieu. Producenten zijn daarnaast verplicht om herbruikbare alternatieven voor hun eigen producten te promoten.
Naast de bewustwordingsmaatregelen die door producenten worden genomen, draagt het schildpadlogo bij aan bewustwording van consumenten. Op de verpakking van bijvoorbeeld plastic drinkbekers en verpakkingen van sigaretten komt door de wetgeving verplicht het schildpadlogo te staan, dat duidelijk laat zien dat er plastic in het product zit en het daarom belangrijk is dat het niet in het milieu terechtkomt. Het logo benadrukt: spoel dit product niet door het toilet, gooi het niet in de natuur, want het hoort niet thuis in het milieu. Het doel van het logo is bewustwording bij de consumenten creëren.
Wat nu?
De overheid presenteert in september welke maatregelen worden genomen op gebied van producentenverantwoordelijkheid. Stichting De Noordzee krijgt dan net als andere organisaties en elke Nederlander de kans om daar op te reageren tijdens de internetconsultatie, een feedbackronde voor wet- en regelgeving. Daarna wordt de definitieve aanpak door de overheid vastgesteld.
