Nederland staat op de tiende plaats van EU landen met rederijen die in 2012 schepen op milieu- en mensonvriendelijke manier lieten slopen op stranden van Zuidoost Azië. Het NGO Shipbreaking Platform, een internationale coalitie van mensenrechten- en milieuorganisaties, publiceerde vandaag haar jaarlijkse lijst met foute Europese rederijen. Stichting De Noordzee, medeoprichter van dit Platform, meldt dat in totaal vijf oude zeeschepen van twee Nederlandse scheepseigenaren in 2012 eindigden op stranden van India en Bangladesh.
De twee Nederlandse rederijen waar het om gaat zijn Seatrade Holding B.V. uit Groningen (drie schepen) en Royal Boskalis Westminster N.V. (twee schepen). Deze schepen, onder vlaggen van Tuvalu, Liberië en Comoros, zijn zon 25-30 jaar oud en bevatten schadelijke afvalstoffen zoals asbest, zware metalen en olieresten.
Giftig afval
Jaarlijks worden zon duizend schepen gesloopt. Het merendeel hiervan belandt op de stranden van India, Bangladesh en Pakistan. In deze landen zijn nauwelijks regels voor het verwerken van giftig afval. De schaarse regels die er zijn worden niet gehandhaafd en lonen van de arbeiders zijn laag. De sloop gebeurt onder onveilige en extreem zware werkomstandigheden, waarbij zelfs geregeld doden vallen. Vegetatie en vis rondom sloopstranden zijn nagenoeg verdwenen en de zichtbare vervuiling is tot op honderd kilometer van de sloopstranden te vinden.
De schepen van het Nederlandse bedrijf Seatrade zijn oude reeferschepen, die dienen voor het gekoeld vervoeren van levensmiddelen zoals fruit en vis. Door de grote hoeveelheden giftige koelmiddelen die vrijkomen bij de sloop, zijn deze schepen extra schadelijk voor mens en milieu. Het isolatiemateriaal in de scheepswanden wordt vaak s nachts ter plekke verbrand. Arbeiders verwijderen de volgende ochtend de nasmeulende resten. Stichting De Noordzee vindt dat Seatrade en de andere rederijen op de lijst verantwoordelijkheid moeten nemen voor de aangerichte milieu- en gezondheidsschade.
Schip is miljoenen waard
Het afbreken van het scheepsmateriaal op een strand in Azië is vele malen goedkoper dan schoon en veilig recyclen in bijvoorbeeld een droogdok in Europa. Een oud ladingschip is miljoenen waard door het staal dat wordt hergebruikt. Omdat internationale afspraken voor export van schadelijke afvalstoffen makkelijk kunnen worden omzeild, zijn naast betere regelgeving ook andere drukmiddelen nodig. Ketenpartners zoals ladingeigenaren moeten reders hier op aanspreken.
Voor bedrijven die niet uit zichzelf maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn economische stimulansen nodig. Hierbij kan bijvoorbeeld gekeken worden naar de verwijderingsbijdrage voor huishoudelijke apparaten. Een financieel instrument moet onderdeel worden van de nieuwe EU regels voor scheepsrecycling, aldus Merijn Hougee, projectleider scheepvaart van Stichting De Noordzee. Daarnaast kunnen de klanten van deze rederijen de druk opvoeren. Bedrijven zoals bijvoorbeeld Ahold zouden als onderdeel van hun ketengeoriënteerde MVO beleid verantwoord recyclen als eis moeten hanteren in vervoerscontracten. Banken en andere financiers kunnen hetzelfde doen bij het verstrekken van scheepsfinanciering.
Recordjaar
2012 was een Europees recordjaar: 365 schepen gingen van reders in de EU naar India, Bangladesh en Pakistan. Positief is dat er voor Nederland een dalende trend lijkt te zijn wat betreft beaching en dat Boskalis inmiddels beterschap heeft beloofd. Na publicatie van de lijst van het NGO Shipbreaking Platform vorig jaar heeft Boskalis contact met Stichting De Noordzee gezocht. Het bedrijf heeft toegezegd om geen schepen meer door te verkopen aan scheepsmakelaars die ze de sloopstranden in Azië opvaren. De twee schepen op de 2012 lijst waren toen al verkocht. Minimumeis van Boskalis zal zijn dat de sloopfaciliteiten ISO gecertificeerd zijn en een verharde ondergrond hebben. Ook zal de reder er op toezien dat procedures voor de bescherming van mens en milieu worden nageleefd. We hopen dat andere bedrijven het voorbeeld van Boskalis volgen. Wij staan open voor een dialoog en bieden onze hulp aan bij het herzien van bedrijfsbeleid, zegt Hougee.
De Top 10* van EU landen en het aantal schepen dat zij in 2012 verkochten voor de sloop :
- Met 168 schepen: Griekenland (100 in 2011)
- 48 schepen: Duitsland (11 in 2011)
- 30 schepen : UK (13 in 2011)
- 27 schepen : Italië (9 in 2011)
- 24 schepen : Zwitserland (5 in 2011)
- 23 schepen : Noorwegen (24 in 2011)
- 13 schepen : Cyprus (5 in 2011)
- 8 schepen : Bulgarije (4 in 2011)
- 6 schepen : Denemarken (4 in 2011)
- 5 schepen : Nederland (12 in 2011)
* Zie volledige overzicht van NGO Shipbreaking Platform.
Zie hier ook een video over de erbarmelijke omstandigheden waarin gewerkt wordt op de stranden in India en Bangladesh.