Russische schaduwvloot bedreigt de Noordzee - Stichting De Noordzee

Dit blijkt uit een recent onderzoek van Zembla, dat de schaduwvloot van slecht onderhouden schepen heeft blootgelegd die economische sancties omzeilen. In de uitzending van zondag 13 oktober heeft onze directeur, Ewout van Galen, onze zorgen gedeeld.  

Ewout van Galen: “De problemen van die schaduwvloot komen bovenop de toenemende drukte op de Noordzee, met name omdat het activiteiten zijn die zich aan het zicht onttrekken. Het absolute nachtmerriescenario is natuurlijk dat zo’n schip op grote schaal olie gaat verliezen. Dat kan echt een ecologische ramp veroorzaken.” 

Ecologische ramp
Illegale tankers vervoeren regelmatig olie of andere schadelijke chemicaliën zonder de nodige veiligheidsmaatregelen. Bij een ongeluk kan er een enorme hoeveelheid olie vrijkomen in de Noordzee, wat leidt tot ernstige vervuiling. Dit heeft verwoestende gevolgen voor het mariene ecosysteem, waaronder massale sterfte van vissen, zeevogels en zeezoogdieren. De vervuiling verspreidt zich door de hele voedselketen. Het herstel van zo’n olielek of chemische verontreiniging kan tientallen jaren duren. De biodiversiteit en de gezondheid van het mariene ecosysteem worden langdurig beschadigd, met blijvende economische gevolgen voor zowel de visserij als het toerisme. 

Schimmige praktijken
De tankschepen, waarvan velen hun AIS-systeem moedwillig uitschakelen, zijn vrijwel niet te traceren. Dit opent de deur voor schimmige en ongeoorloofde praktijken, zoals illegale overslag van olie op zee. 

Zembla heeft gedurende zes maanden duizenden dubieuze scheepsbewegingen gemonitord en de maritieme risico’s van deze schaduwvloot in kaart gebracht. Naar schatting is zelfs 10% van de wereldwijde tankers betrokken bij dergelijke praktijken. De schepen zijn vaak oud, slecht onderhouden, nauwelijks verzekerd en hebben vaak geen duidelijke eigenaar. Door regelmatig van vlag te wisselen en hun AIS-systemen uit te zetten, worden ze nog minder zichtbaar. 

Scheepvaartveiligheid in gevaar
De activiteiten van deze schepen vormen een groot gevaar voor de veiligheid. De combinatie van oude, gebrekkig onderhouden tankers en het onzorgvuldig overslaan van ladingen kan leiden tot o.a. branden, motorstoringen, aanvaringen en vervuiling van het milieu. Omdat deze praktijken op open zee plaatsvinden, hebben omliggende landen geen mogelijkheden om hier beperkingen op te leggen. 

Wij maken ons zorgen over deze situatie. De risico’s voor de veiligheid van de scheepvaart en het milieu zijn enorm, en zolang deze schepen onopgemerkt kunnen opereren, blijft de kans op een grote milieuramp reëel. 

Kijk voor meer informatie en details naar de uitzending van Zembla.