Samen maken we de Noordzee nettenvrij - Stichting De Noordzee

Vandaag is het #WorldTurtleDay. Begin februari won fotograaf Francis Pérez de World Press Foto van 2017 in de categorie Natuur. Een zeeschildpad verstrikt in een visnet voor de kust van Tenerife. Het beeld ging de hele wereld over. Dit iconische dier staat symbool voor vele zeedieren die de impacts van “plastic soup” en waaronder afgedankte of verloren visnetten in onze zeeën ondervinden. De foto laat een duidelijk weerloos dier zien, een dier in levensgevaar.

Onlangs is Stichting De Noordzee gestart met het Noordzee Nettenvrij project. In samenwerking met Healthy Seas en KIMO Nederland & België wordt er gewerkt aan de uitdaging om de hoeveelheid afgedankte netten in de Noordzee drastisch te verminderen. Net zoals in andere maritieme sectoren, was het vroeger de normaalste zaak dat afval (waaronder oude netten) overboord werden gegooid. Die gewoonte is sterk aan het veranderen in Nederland. De visserij sector is in beweging en zet in op verbetering van afvalmanagement aan boord en in havens, o.a. door deelname aan Healthy Seas, ‘Het is wel pluis’ initiatief, en het opruimen van afval in zee door deelname aan Fishing For Litter project van KIMO. 

Hoewel er in Nederland goede stappen worden gezet, zijn we er nog niet. Verloren en afgedankt vistuig (o.a. netten en touwen) dat in zee terecht komt is het meest dodelijkste afvalitem voor zeeleven (Ocean Conservancy, 2016). De foto van zeeschildpad maakt dit pijnlijk duidelijk. 

Bij nadere inspectie van de foto en het net waarin de schildpad verstrikt zit, constateren we dat het lijkt op een t-90 netwerk met vierkante mazen, een veel gebruikt visnet. Hoewel dit net waarschijnlijk niet afkomstig is van een Nederlandse visser, omdat deze meestal netten gebruiken met een ruitvormige maas, een zogenaamde Dropse, maakt het grote publiek geen onderscheid hierin. Een visnet is een visnet in welke vorm dan ook. De link naar de veroorzaker wordt automatisch gemaakt; de visser. 

Vorige week vond de presentatie van de volgende fase van Ocean Cleanup plaats. Een groots internationaal event met de aankondiging dat met de nieuwe installatie 50% van de huidige Great Pacific Garbarge Patch binnen vijf jaar kan worden opgeruimd. Geweldig nieuws! Na de presentatie praatte ik door met een van de werknemers van de Ocean Cleanup over het type afval dat ze gaan opruimen. Dit gesprek vond plaats voor een berg van visnetten verzameld door de Ocean Cleanup en een bak met plastic pellets gemaakt van recyclede visnetten. Met het gebruik van de Ocean Cleanup wordt een groot publiek bereikt, hier in Nederland en daarbuiten. 

Visnetten zijn gemaakt van stevige materialen die omstandigheden in de zee lang kunnen verdragen en daarnaast ook goed te recyclen zijn. Healthy Seas zamelde in 2016 in vijf landen (Engeland, België, Griekenland, Italië en Nederland) meer dan 152 ton visnetten in met inzet van 75 duikers en 650 vissersschepen. Een prestatie om trots op te zijn. 

Er zijn in Nederland verschillende voorbeelden van projecten die met én door de visserijsector worden ontwikkeld met goede resultaten. Inzet van alle partijen (overheid, vissers en NGO’s) is en blijft van cruciaal belang voor het werken aan een schone en gezonde Noordzee. Stichting De Noordzee is enthousiast over wat er tot nu toe is bereikt in Nederland maar gelooft ook dat het nog beter kan. Laten we het goede voorbeeld zijn voor alle vissers, ook voor die Spaanse visser die ooit eigenaar was van het visnet waarin de zeeschildpad in verstrikt raakte. 

Komen zeeschildpadden eigenlijk voor in de Noordzee? 

De Noordzee is niet aantrekkelijk voor de meeste soorten zeeschildpadden. Alleen de lederschildpad (de grootste zeeschildpad) kan hier overleven. Heel af en toe spoelen er zeeschildpadden aan als ze verzwakt zijn door verstrikking in visnet, touw of plastic. 

Meer weten over schildpadden in de Noordzee? Klik dan hier.

Ter info: De zeeschildpad op de foto is uiteindelijk bevrijd uit het visnet. 

 

Door: Marijke Boonstra

Beeld: Francis Pérez