De bultrug die sinds enkele weken bij Texel rondzwemt doet zich daar tegoed aan de grote hoeveelheid jonge haring. De vraag waar het dier vandaan komt en waarom het in Nederland is, kan worden opgelost door het uitwisselen van foto’s met wetenschappers uit Europa en Noord-Amerika.
Kans gewaagd om de bultrug te zien
De afgelopen dagen waren er meerdere waarnemingen van een bultrug westelijk van Texel. Afgelopen dinsdag was ik al in dat gebied op zoek naar hem, maar tevergeefs. Gisteren ben ik weer naar Texel afgereisd. In de ochtend bleek het dier weer gezien te zijn ter hoogte van Paal 17 (bij strandpaviljoen De Zeester). We gingen snel naar de plek toe. en jawel, daar zwom hij in de verte. Zo nu en dan blazend bovenkomend om dan rustig weer onderwater te verdwijnen. Ondertussen omringd door tientallen meeuwen die zich tegoed deden aan de haring die aan de bultrug ontsnapte.
Op de boot naar de bultrug
Vervolgens ben ik naar Oudeschild gereden, waar schipper Rutgert Oosterhuis van Het Sop ons naar de walvis toebracht. Daar aangekomen werden we getrakteerd op een bijzonder schouwspel. Omringd door tientallen meeuwen zwom de bultrug rustig tussen de grote school haring door. Zo nu en dan sprong een haring in paniek het water uit, die snel werd opgepakt door een meeuw. De omgeving was prachtig. Aan de westelijke horizon kleurde de hemel rood-oranje, en in het oosten zagen we de duinen van Texel.
Soms komt de bultrug nieuwsgierig een kijkje nemen
Om het dier niet te verstoren voeren we vrijwel niet, en lagen vaak stil. Dat had tot gevolg dat de bultrug soms nieuwsgierig naar, onder en om de bot heenzwom. Daarbij stak hij zelfs een keer zijn kop uit het water (het zogenaamde spyhoppen).
Waarnemingen van bultruggen pas sinds 2003
Bultruggen komen maar zelden voor onze kust. Tot 2003 zijn er nog nooit bultruggen gezien of gestrand. Sindsdien zijn er 9 dieren bekend, waarvan er vier dood aanspoelden.
Waarom zwemt er een bultrug voor onze kust?
Er zijn verschillende theorien over de oorzaak van het plotselinge opduiken van bultruggen voor onze kust. De belangrijkste drie zijn dat:
- bultruggen net als potvissen soms de verkeerde afslag nemen op hun migratie naar het zuiden en daarbij de Noordzee inzwemmen.
- er sprake is van een uitbreiding van de populatie in hun normale leefgebied, waardoor ze zich verspreiden over een groter gebied.
- er te weinig voedsel is in hun normale leefgebied, waardoor ze gedwongen zijn om uit die gebieden weg te trekken en nieuwe op te zoeken.
In dit geval heeft het dier in ieder geval voldoende voedsel tot zijn beschikking. In het gebied is een overvloed aan jonge haring aanwezig.
Waar komt deze bultrug vandaan?
Bultruggen komen normaal gesproken niet voor in de Noordzee. De dichtsbijzijnde leefgebieden zijn rond IJsland en Groenland. Deze dieren trekken in de winter naar warmere gebieden zoals de Kaapverdische eilanden en het Caribisch gebied. Op basis van foto’s van de individuele kenmerken van de bultrug, zoals de onderkant van de staart (die voor elk dier uniek is) en beschadigingen op de rug, is het mogelijk om de dieren te identificeren. De foto’s die ik gisteren gemaakt heb wissel ik op dit moment uit met wetenschappers in Europa om te achterhalen of dit dier elders gezien is (en waar het vandaan komt). Hieruit blijkt dat dit dier in ieder geval niet gezien is in Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Denemarken.
Help ons mee door foto’s en waarnemingen door te geven
Omdat er nog weinig bekend is over bultruggen zoals deze zijn wij erg geinteresseerd in waarnemingen en foto’s. Mocht u daarom een bultrug of andere walvissoort zien op de Noordzee dan willen wij dat graag weten. Op basis daarvan kunnen wij de fotos vergelijken met fotos van andere bultruggen die in de Noordzee gezien zijn. De contactpersoon voor waarnemingen is Wouter Jan Strietman, tel. 030-234 0016 of mail aan [email protected]