Uitgestorven Noordzeewalvis toch niet uitgestorven?

Op 9 mei werd voor de kust van Israël een walvissoort gezien die daar helemaal niet hoort te zijn, laat staan in de Noordzee. Of toch wel?
 
Welke walvis duikt daar op?
Zo heel nu en dan worden er in de Middellandse Zee bij Israel verdwaalde potvissen gezien. Toen er op 9 mei een melding binnenkwam van een walvis, gingen onderzoekers daarom meteen de zee op om te bepalen wat er aan de hand was en om welke walvissoort het ging. Bij aankomst bleek het om een ongeveer 13 meter lange walvis te gaan, die veel gelijkenis toonde met een potvis. Na terugkomst in de haven werden de foto’s nog eens goed bekeken. Enkele kenmerken van het dier leken echter niet in de richting van een potvis te wijzen, maar in die van een grijze walvis, een in dit deel van de wereld uitgestorven walvis! Zie hun fotoverslag hier.
Zoals een pinguin bij Ameland
Op zich is het niet zo gek om na het analyseren van foto’s tot andere conclusies te komen, maar in dit geval was de conclusie eigenlijk onmogelijk. Want hoewel de grijze walvis tot in de middeleeuwen in de Middellandse Zee, Noordzee en Atlantische Oceaan voorkwam is deze diersoort daar sindsdien uitgestorven. Alleen in de Stille Oceaan (pacific) komen nog twee populaties voor. Eentje bij Siberie en Japan (300 dieren) en eentje bij de westkust van de VS (18.000 dieren); zie hiernaast het kaartje van het verspreidingsgebied. Het spotten van een grijze walvis in dit deel van de wereld is daarom zoiets als een pinguin zien rondzwemmen bij Ameland!
Grijze walvissen waren echte Noordzee walvissen
De grijze walvis is een middelgrote baleinwalvis van 9-15 meter lengte die dichtbij de kust leeft en zich voornamelijk voedt met vlokreeftjes en kleinere vissen. Ooit kwam de grijze walvis zowel in het noordelijke deel van de Stille Oceaan (Pacific) als in de Atlantische Oceaan voor, inclusief de Noordzee. In Nederland zijn er verschillende skeletten en skeletdelen gevonden van grijze walvissen. Daarom vermoeden onderzoekers dat er in de Middeleeuwen en misschien zelfs daarna nog vanaf onze kust op deze soort op werd gejaagd, maar concrete aanwijzingen daarvoor zijn er niet**. Sinds de middeleeuwen is de grijze walvis niet meer waargenomen in dit deel van de wereld.
Binnenkort ook te zien in de Noordzee?
Het opduiken van deze walvissoort roept daarom een aantal interessante vragen op: Is dit een eenling of zwemmen er meer dieren rond in de Atlantische Oceaan en/of de Middellandse Zee? Is deze diersoort altijd aanwezig geweest en is die de afgelopen 300-400 jaar aan onze aandacht ontsnapt(onwaarschljnlijk)? Is het dier via het noorden van Canada of Siberië deze kant opgezwommen vanwege het smeltende zee-ijs (waarschijnlijk)? Kunnen we de komende jaren een grijze walvis in de Noordzee verwachten? (het zou zo maar eens kunnen!).
Droom of werkelijkheid?
Kortom, de natuur staat nog steeds voor verrassingen. Het zou zomaar eens kunnen dat over een paar jaar de verloren gewaande grijze walvis weer in onze Noordzee rondzwemt… Droom of werkelijkheid, wie zal het zeggen? De natuur zit vol verrassingen.
** Bron: Walvissen en Dolfijnen in de Noordzee (Camphuysen en Peet, 2006)