Stichting De Noordzee, Natuur en Milieu, Ecowende, Vogelbescherming NL en het Wereld Natuur Fonds schreven een position paper over medegebruik in windparken. Dit boden ze ter bespreking aan aan de Werkgroep Medegebruik en Gebiedspaspoorten van het Noordzeeoverleg. In het position paper staan een aantal voorwaarden waaraan medegebruik in windparken aan moet voldoen, en een casestudie.
Ruimtegebrek op zee
Net als op land is er ruimtegebrek op de Noordzee. Als elke sector de gewenste hoeveelheid ruimte zou gebruiken, zouden er minstens drie Noordzeeën nodig zijn. Het lijkt daarom efficiënt om bestemmingen met elkaar te combineren. Maar medegebruik in windparken, waarbij windparken ook ingezet worden voor bijvoorbeeld andere vormen van energie of passieve visserij, is niet de oplossing voor dit ruimtegebrek. Indien medegebruik niet aan bepaalde voorwaarden voldoet, zorgt het alleen maar voor meer druk op een al kwetsbaar ecosysteem. En dat terwijl rust en beschermde gebieden zonder menselijke activiteit noodzakelijk zijn voor een veerkrachtige Noordzee.
De Noordzee staat onder druk
De Noordzee is een van de drukste zeeën ter wereld en de Noordzeenatuur staat dan ook onder druk. Volgens Stichting De Noordzee moet natuur altijd het uitgangspunt zijn om te bepalen wat duurzaam gebruik van de zee is. Medegebruik kan daardoor niet als een simpele oplossing worden gezien om de klimaat- en biodiversiteitscrisis aan te pakken. Voor de uitdagingen op de Noordzee zijn duurzame oplossingen nodig, die enerzijds de impact van menselijke activiteiten op zee verminderen, en anderzijds de Noordzeenatuur beschermen en versterken.
De uitrol van windparken op zee
Om klimaatverandering aan te pakken wordt er de komende jaren ingezet op een grootschalige uitrol van windparken op zee. Dit levert duurzame energie op, en verkleint de gevolgen van klimaatverandering, zoals zeespiegelstijging en verzuring. Deze energietransitie heeft veel impact op de Noordzee, en een deel van die gevolgen zijn nog onbekend. Op dit moment zijn er verkenningen en plannen om de ruimte tussen de windturbines vaker in te zetten voor medegebruik. Vooralsnog zijn er vooral kleine pilotprojecten van passieve visserij, zeewierteelt, natuurontwikkeling en andere vormen van energie zoals zon op zee.
De voorwaarden van natuurvriendelijk medegebruik
Alleen medegebruik met een focus op natuurherstel en natuurversterking kan bijdragen aan het vergroten van de veerkracht van de Noordzee. En die veerkracht is juist zo hard nodig om weerbaar te zijn tegen de opeenstapeling van gevolgen van een steeds drukkere zee, waar de uitrol van windparken op zee een grote rol in speelt. Daarom moet het medegebruik voldoen aan een aantal voorwaarden, zoals een ecosysteemgerichte benadering, adaptief management en habitatgeschiktheidsmapping. Lees de volledige aanbeveling in het onderstaande position paper.