De verkiezingsuitslag laat een verschuiving naar het midden zien, met winst van D66 en CDA. Samen met VVD en GroenLinks-PvdA kunnen deze vier partijen gaan bouwen aan een nieuw kabinet dat de klimaat- en natuurdoelen weer dichterbij brengt, en daarmee een schone en gezonde toekomst voor alle Nederlanders.
Opvallend is dat natuur en klimaat tijdens de campagne nauwelijks onderwerp van gesprek waren, terwijl de Noordzee een sleutelrol speelt in de energietransitie, voedselvoorziening en het behalen van klimaatdoelen. Volgens Stichting De Noordzee biedt de nieuwe politieke samenstelling kansen om daarin verandering te brengen.
“De verschuiving naar meer klimaat- en natuurgerichte partijen is positief, maar het komt er nu op aan dat in de formatie de juiste keuzes worden gemaakt voor de Noordzeenatuur,” zegt Ewout van Galen, directeur van Stichting De Noordzee. “Alle partijen zien de Noordzee als dé plek voor de energietransitie, maar er zijn weinig woorden over de impact daarvan op de natuur. Mede door de intensieve energietransitie hebben we juist meer oog voor de natuur nodig. Effectief beschermde grote natuurgebieden op de Noordzee, echte stappen om de visserij te verduurzamen en krachtig beleid tegen vervuiling zijn essentieel voor een gezonde zee.”
Wat zijn partijen met de zee van plan?
In aanloop naar de verkiezingen ontwikkelde Stichting De Noordzee samen met de Sustainable Ocean Community (Universiteit Utrecht en NIOZ) en andere partners de ZeeWijzer. Een overzicht van wat politieke partijen van plan zijn met de zee en oceaan.
De ZeeWijzer toont grote verschillen in de manier waarop partijen omgaan met thema’s als natuurherstel, vervuiling, visserij en energie op zee. Veel partijen beschouwen de Noordzee vooral als ruimte voor windenergie, terwijl de ecologische waarde van de zee onderbelicht blijft.
Grote verschillen tussen partijen
De ZeeWijzer beschrijft hoe politieke partijen de toekomst van de Noordzee benaderen:
- D66 ziet de Noordzee als basis voor de energietransitie, met wind op zee als speerpunt. De partij wil vervuiling tegengaan en denkt na over rechten voor natuurgebieden, maar blijft onduidelijk over concrete bescherming van zeeleven en zeereservaten.
- GroenLinks-PvdA wil de Noordzee rust en herstel bieden, met plannen voor natuur-inclusieve visserij, schoner water en een verbod op bodemverstorende sleepnetten. Ook willen ze een Noordzeepact voor wind op zee.
- CDA legt de nadruk op visserij en energieproductie. De partij wil bestaande natuur beschermen, maar geen uitbreiding van beschermde gebieden.
- VVD benadrukt economische functies, defensie en gaswinning. Hoewel de partij bescherming van de Noordzee noemt, krijgt de natuurfunctie beperkt aandacht.
De zee als bondgenoot in de klimaatcrisis
De oceaan speelt een cruciale rol in het tegengaan van klimaatverandering: ze slaat CO₂ op, draagt bij aan de helft van onze zuurstofvoorziening op aarde, reguleert het klimaat en levert voedsel en energie. Toch ontbreekt de zee vaak in politieke plannen. Stichting De Noordzee roept partijen op om in de komende formatie te kiezen voor beleid dat de natuur versterkt en de Noordzee in de armen sluit als bondgenoot in de strijd tegen klimaat- en biodiversiteitsverlies.
De volledige ZeeWijzer met alle partijstandpunten is te bekijken op zeewijzer.nl