Waar komt al het afval in de Noordzee vandaan?

Na de ontdekking van de plastic soep in de Atlantische Oceaan in 2008 door Charles Moore en de bevestiging van een vergelijkbare afval soep in de Atlantische Oceaan in 2009, is er momenteel een discussie gaande waar al dit afval vandaan komt. De onderliggende vraag is natuurlijk: Wie is verantwoordelijk voor deze rotzooi?
Het is begrijpelijk dat niemand graag in verband wordt gebracht met de afval soep in zee en het is van afvaldump verdachte partijen er dan ook veel aangelegen om vooral aan te tonen dat niet zij maar juist andere bronnen verantwoordelijk zijn.
Zelf monitoren we regelmatig Nederlandse stranden en de gevonden resultaten worden bediscussieerd in internationale fora zoals OSPAR en IMO (zie ook onze laatste submissie namens Friends of the Earth International). Wie is verantwoordelijk voor welk afval? Komt het van een bron op het land of is er een duidelijke zeebron aan te wijzen? Dit lijkt een simpele vraag, immers een visnet is afkomstig uit de visserij, een jerrycan uit de scheepvaart en zonnebrand uit de recreatie hoek.
De werkelijkheid zit ingewikkelder in elkaar. Februari 2010 liep ik op het strand in Oostkapelle (Zeeland) en vond een aantal voorwerpen die normaal gesproken als toeristisch afval worden bestempeld; een pak vla, koffiemelk, haargel, pak sinaasappelsap. Toch vraag ik mij sterk af welke toerist in februari, met -4 C, op de Zeeuwse stranden actief is geweest. Voor alle duidelijkheid, de tetrapacks zijn nog vers, het papier zit er nog aan, hetgeen er op duidt dat het afval nog maar recent op het strand is terecht gekomen.
Om de discussie nog wat te bemoeilijken, een colafles is duidelijk toeristisch afval toch??! Echter, wat nou wanneer er Aziatische tekens op staan? (zie foto).
Mijn ervaring is dat op de Nederlandse stranden erg veel afval ligt, 400-500 items per 100 meter strand, en dat dit al ruim 10 jaar stabiel blijft. Uitgaande van 340 km NL kust komt dit, zij het zeer grof berekend, neer op 1,36 tot 1,7 miljoen stuks afval op de Nederlandse stranden. Waar komt het vandaan? Ik schat in dat op de Nederlandse stranden minimaal de helft van bronnen op zee komt, scheepvaart en visserij. Vanaf de landzijde is toerisme een belangrijke bron.
Momenteel vergaderen de verschilende landen bij het scheepvaart orgaan van de Verenigde Naties, de IMO, over scheepsafval. Het beleid wordt herzien en er liggen voorstellen op tafel om het beleid aanzienlijk aan te scherpen; een verbod op het dumpen van glas, papier, metaal in zee. Dit is een enorme verbetering, al pleiten wij nog altijd voor een totaal verbod op het dumpen van afval in zee, ‘Zero Discharge’.
Stichting De Noordzee zal doorgaan met het verzamelen van data over afval op het strand en in de Noordzee. Wil jij meehelpen met data verzamelen en opruimen van afval? Stuur een email naar [email protected]