De Noordzee wordt steeds warmer, en daardoor zien we steeds meer zeepaardjes in Nederland. Maar als we onze eigen zee niet goed beschermen én klimaatverandering niet aanpakken, zullen deze bijzondere zeedieren in de problemen komen. Door zowel in te zetten op een duurzame toekomst als op natuurbescherming kunnen we de Noordzee en al haar bewoners beschermen.
De gevolgen van klimaatverandering
Klimaatverandering zorgt voor een temperatuurstijging van het zeewater. In de Noordzee zie je daardoor een verschuiving van soorten: soorten die van koud water houden, zoals bijvoorbeeld de kabeljauw, trekken steeds verder weg naar het noorden, en soorten die meer van warm water houden trekken juist vanuit het zuiden meer naar ons toe. Een soort die zeer tot de verbeelding spreekt en die we steeds vaker in onze wateren aantreffen is het zeepaardje, die van ondiep en relatief warm water houdt. Vooral het kortsnuitzeepaardje wordt steeds vaker gespot in onze zee.
Gekrulde zeepaardjesstaarten zoeken grip
Met hun gekrulde staart houden zeepaardjes zich vast om te voorkomen dat ze met de stroming mee worden genomen. Je kent vast de wereldberoemde foto van Justin Hofman die een zeepaardje met een wattenstaafje vastlegde. Ze hebben dus structuur nodig zoals zeegras, zeewier of een andere soort die houvast kan bieden zoals geweisponzen. Deze soorten zijn op hun beurt weer afhankelijk van een geschikte plek om te groeien: waar genoeg beschutting is en weinig verstoring. Die plekken zijn helaas niet makkelijk te vinden in de Nederlandse Noordzee. Waar vroeger grote zeegrasvelden en schelpdierriffen voorkwamen, zijn deze nu bijna volledig uitgestorven.
Het belang van structuur op de zeebodem
Menselijke activiteiten zoals het aanleggen van de Afsluitdijk, het winnen van zand en visserij gericht op oesters en bodemvissen hebben ervoor gezorgd dat de bodem van de Noordzee is veranderd. Door het omwoelen van de zeebodem hebben soorten die langzaam groeien weinig kans om terug te keren. Soorten die afhankelijk zijn van structuur, zoals het zeepaardje, komen hierdoor in het nauw.
De zeebodem houdt CO2 vast
Een andere reden om de zeebodem te beschermen is de capaciteit van de zeebodem om CO2 vast te houden. De zeebodem is namelijk het grootste CO2-opslagreservoir ter wereld. Door het omwoelen van de bodem komt deze opgeslagen CO2 weer in het zeewater terecht, met verzuring tot gevolg – en verzuring is ook al een gevolg van klimaatverandering zelf. Als het water zuurder wordt hebben diersoorten die kalk gebruiken voor bijvoorbeeld hun schaal of schelp (denk aan schelpdieren zoals oesters) het moeilijk: kalk kan niet goed tegen zuur en er is door verzuring sowieso minder kalk beschikbaar om een gezonde schaal te vormen.
Het belang van bodembescherming
Gezonde schelpdierriffen bieden een habitat aan zeepaardjes en heel veel andere soorten. Als we die weer willen hebben in de Noordzee, moeten we de verzuring van de zee tegengaan . Dat kunnen we doen door enerzijds de zeebodem te beschermen en anderzijds klimaatverandering te remmen. De noodzaak van een gezonde Noordzeebodem en duurzaam gebruik staat als een paal boven water. Stichting De Noordzee werkt hard aan het beschermen van de Noordzeebodem met als doel 5% bescherming in 2022, 13,7% in 2023 en 15% in 2030, met als uiteindelijk doel 30% bescherming. De 30% is een Europese ambitie, de eerste drie percentages zijn al vastgelegd in het Noordzeeakkoord. Het Noordzeeakkoord is leidend geweest in het opschalen van deze doelen, maar om de doelen ook echt te halen hebben we de inzet nodig van alle betrokken partijen. Door de zeebodem te beschermen en door in te zetten op duurzaam gebruik en het verminderen van CO2-uitstoot, kunnen we zorgen voor een gezonde habitat met genoeg ruimte, rust en voedsel voor bijzondere soorten zoals het zeepaardje.
