XXL - Stichting De Noordzee

Af en toe word ik wakker en half slaapdronken realiseer ik me dat ik niet thuis in mijn bed lig. Niet dat ik er ervaring mee heb, maar volgens mij moet een waterbed ongeveer zo aanvoelen. Heel subtiel wieg ik een beetje heen en weer. Pas als mijn grijze cellen nog iets meer uit de slaapstand komen dringt het tot me door dat het een prachtig schip van zo’n 55 meter is dat me langzaam weer in slaap wiegt als één gigantisch waterbed. Zeg maar XXL.

Iets te vroeg gaat vanmorgen de wekker maar  ’t is voor ’t goede doel. We zitten midden in Expeditie Noord! Een paar duiken om er in te komen rond de Bruine Bank en Klaverbank en dan door naar de grootste bank van Nederland: de Doggersbank. Verder weg van je email, WhatsApp, TV, SMS, telefoon, agenda, kranten en files kun je in Nederland niet komen.  Meer dan 350 kilometer ten noorden van het vaste land van Nederland en da’s ver, zeg maar XXL.

Ik stommel naar boven waar het beleg voor het ontbijt al uitgestald is. Met een grote kop koffie om de slaperigheid te verdrijven wacht ik tot de geur van vers brood uit de kombuis aankondigt dat er ontbeten kan worden. Een duikexpeditie op de Noordzee is soms best hard werken maar over één ding mogen en zullen we zeker niet klagen en dat is de verzorging aan boord. Ontbijt met brood dat zo vers is dat het nog te warm is om aan te snijden. En aan het einde van een duik? Vers kopje soep!  Lunchporties die over het algemeen groter zijn dan ik thuis voor avondeten maak, voor twee personen wel te verstaan. Flexibel veert de bemanning mee met de planning van het expeditieteam dat het onderste uit de duikkan haalt maar daardoor nogal eens aan verandering onderhevig is. Nee, deze bemanning is groots! Wat zeg ik? XXL

Vannacht is de wind flink toegenomen met dito gevolgen voor de golven. Lijfspreuk van mijn vader was: “overdrijving is de kleurstof die de waarheid duidelijk maakt” en geloof me: ik lijk best veel op mijn vader. Ik overweeg een heel kort moment om ook deze golven te typeren als XXL maar de waarheid is dat de golven niet boven de 1,5 meter komen. Dat is stevig maar nog prima te doen met het duiksysteem dat we hier hanteren. Laten we zeggen een L’tje

Als ik op de boei afzwem met de lijn die naar het wrak leidt, wordt mij meteen duidelijk dat het weer zo’n duik gaat worden. Waar duikers in Nederland gewend zijn om in donkergroen water te duiken met vaak niet meer dan een meter of drie/vier zicht, zie ik hier voor me een diepblauwe zee waar ik de afdaallijn vele meters de diepte ik kan volgen. Als ik op 15 meter diepte ben zie ik onder me de duikers op 32 meter al over het wrak rondneuzen. Vijfentwintig meter zicht is de afgelopen dagen geen uitzondering geweest, ongekend voor Nederlandse begrippen. Werkelijk fenomenaal of beter nog: XXL

Vrijwel meteen bij aankomst op het wrak zie ik een harlekijnslak. Waar veel niet-duikers de Noordzee een grijze saaie plons water vinden is de waarheid gelukkig precies het tegenovergestelde. Deze naaktslak is tropisch mooi. Toch moet hij wedijveren met een blauwtipje dat op een vinslag afstand samen met een andere soortgenoot nageslacht zit te produceren. Ik vind dat het blauwtipje vandaag de schoonheidswedstrijd wint:  Miss Nudi Noordzee 2017. De biologen kunnen helemaal los en doen dat dan ook. Ze vinden voor Nederland zeldzame soorten en wie weet, zelfs onbekende soorten. Deze wereld is betoverend mooi en in elk hoekje, onder elk stuk wrak kan een nieuwe verrassing wachten. Zeewolven, enorme kabeljauwen, knappen van lengen, kleppers van zeeduivels, kortom we hebben hier een stuk Nederlandse natuur te pakken dat zijn weerga niet kent. Hoe zal ik het eens zeggen? Hmm… XXL?

Eenmaal begonnen aan de opstijging ben je als duiker vaak verplicht om op bepaalde diepte een aantal minuten te wachten om het gevaarlijke stikstof uit je bloed te wassen. Ik zweef in het bijna stromingsloze water en realiseer me dat mijn euforische gevoel van deze duik en dit gebied overschaduwd wordt door veel bedreigingen. De politiek heeft afgelopen jaren hard gewerkt aan bescherming van dit unieke natuurgebied. Grootse plannen zijn er gesmeed maar zoals vaker in Nederland stranden die op onze bereidwilligheid om compromissen te sluiten. Geen XXL gebied als no-take zone, nauwelijks beperkingen voor bodemberoerende visserij, kortom, de resultaten van die inspanning kunnen we tot nu toe het beste typeren als een mager S’je.

Inmiddels is het avond geworden en is de Cdt. Fourcault op weg naar weer een volgende duikstek terwijl het team in de lounge naar filmbeelden van vorige jaren zit te kijken. De twee of drie duiken per dag beginnen langzaamaan zijn sporen na te laten. Vanavond maar eens vroeg naar bed. Of zou er nog tijd zijn voor een frikadelletje, alhoewel, “tje”?

Zeg maar gerust XXL.

Beeld: Udo van Dongen